Gemeenten
Binnen het Brussels Hoofdstedelijk Gewest spelen de gemeenten een sleutelrol in de bestrijding van schoolmoeheid en schooluitval en de controle van de leerplicht. Ze nemen ook een belangrijke preventieve rol voor hun rekening via hun gemeentelijke plannen tegen schoolverzuim (gpS).
Vlaams Gemeenschap
De opdracht van een CLB is bijdragen aan het welzijn van leerlingen door de scholen te ondersteunen op het vlak van preventie, begeleiding en remediëring en door de leerlingen de meest aangewezen hulp aan te bieden.
Deze vertrouwenspersonen binnen scholen helpen jongeren met leerproblemen. Zij zijn het eerste aanspreekpunt voor alle kwesties die te maken hebben met leermoeilijkheden, studiekeuze, concentratie, motivatie, gezondheid, roken, drugs, relaties, seksualiteit, pestgedrag, conflicten, enz.
Alle Nederlandstalige partners die actief zijn op het vlak van schoolmoeheid en schooluitval, hebben zich verenigd tot een platform om een actieplan uit te voeren dat vroegtijdig schoolverlaten in Brussel wil bestrijden.
Een NAFT richt zich tot jongeren die het schoolcircuit om pedagogische, juridische, maatschappelijke of persoonlijke redenen de rug dreigen toe te keren. Die jongeren worden dan tijdelijk uit het secundair onderwijs weggehaald en krijgen een vervangprogramma, gebaseerd op motivatie voor het onderwijs. Met een begeleider zetten de leerlingen zich aan het werk om buiten de schoolse context iets te doen aan hun maatschappelijke vaardigheden en aan de onderliggende problemen waarmee ze te maken hebben.
Het AGODi staat in voor de uitvoering van het educatief beleid in het lager en secundair onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap, de centra voor alternerend leren, het deeltijds kunstonderwijs, de centra voor leerlingenbegeleiding, de inspectie en de pedagogische begeleiding. Een van de essentiële opdrachten van hetAGODi is de controle op de naleving van de leerplicht. Het stelt zich op als een schakel tussen het beleid en de scholen, de leerkrachten, de leerlingen en de ouders.
Deze platformen hebben een studieopdracht. Ze overkoepelen plaatselijke partners om te werken aan gelijke onderwijskansen en om elke vorm van discriminatie of sociale uitsluiting in te dijken. Ze zijn belast met de plaatselijke uitvoering van het Vlaams beleid rond gelijke onderwijskansen. In Brussel beheert het LOP de inschrijvingen in het Nederlandstalig onderwijs.
Sinds 2008 wordt de controle op absoluut schoolverzuim onder jongeren met woonplaats in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest gezamenlijk verricht door de Federatie Wallonië-Brussel en de Vlaamse Gemeenschap.
De PBD ondersteunen de onderwijsinstellingen bij de concrete uitvoering van hun educatief project. Ze bieden externe professionele bijstand die het pedagogisch project van een school kan verstevigen of het onderwijzend personeel kan ondersteunen.
Federatie Wallonië-Brussel (FWB)
De mobiele teams ondersteunen de basiswerking van het CPMS en zetten zich in om de leerlingen steun te bieden op het vlak van schoolse bekwaamheden (conflictbemiddeling, dialoog). Ze treden op bij crisissituaties op school.
Wanneer een leerling in het secundair onderwijs herhaaldelijk afwezig is, kan de klassenraad beslissen in samenwerking met het CPMS een persoonlijk en educatief project en een opleidingsplan voor de leerling uit te werken. Het beheer van het DIAS wordt toevertrouwd aan een multidisciplinair team van leerkrachten, opvoeders en CPMS-leden. Ook kunnen externe partners geraadpleegd worden.
De SCOS is verantwoordelijk voor de controle op de leerplicht van minderjarigen op het Franstalig grondgebied van België en moet in de Federatie Wallonië-Brussel minderjarige jongeren opsporen die geen onderwijs genieten. De SCOS heeft daarbij twee verschillende verplichtingen: controleren of jongeren op school ingeschreven zijn en of ze effectief de school bezoeken.
De FFED groepeert de huiswerkscholen die erkend zijn door de Federatie Wallonië-Brussel. Huiswerkscholen zijn buitenschoolse initiatieven die ijveren voor maatschappelijke en culturele ontplooiing van jongeren door hen te ondersteunen bij hun schoolwerk. Huiswerkscholen bieden buitenschoolse begeleiding voor kinderen en jongeren van het eerste jaar lager onderwijs tot en met het zesde jaar secundair onderwijs. Hun eerste doelstelling is de strijd tegen maatschappelijke ongelijkheden binnen het onderwijsstelsel. Via pedagogisch, educatief en cultureel ondersteuningswerk helpen zij jongeren bij het ontwikkelen van hun autonomie.
In de Franstalige Brusselse scholen vindt men opvoeders die gespecialiseerd zijn in psycho-educatieve begeleiding en die nauw met het CPMS, de leerkrachten en de directie samenwerken om schoolmoeheid zo goed mogelijk te voorkomen.
Sinds 2008 wordt de controle op absoluut schoolverzuim onder jongeren met woonplaats in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest gezamenlijk verricht door de Federatie Wallonië-Brussel en de Vlaamse Gemeenschap.
Deze dienst biedt individuele hulp aan jongeren in moeilijkheden of in gevaar en aan hun gezin. Hoewel de SAJ een organisatie voor sociale bijstand is, werkt hij vaak op gebieden die te maken hebben met onderwijs, zoals welzijn op school, studiekeuze en professionele toekomstprojecten.
Een CPMS is een belangrijke speler op het vlak van schoolverzuim en geweld op school. Het biedt leerlingen vanaf het eerste jaar kleuteronderwijs tot en met het zesde jaar secundair onderwijs psychologische, psychopedagogische, medische en sociale bijstand. Verder voert het CPMS preventieve acties op het vlak van welzijn en gezondheid en helpt het bij de keuze van een studierichting, het doorlopen van de school en de latere keuze van een beroep.
Gespecialiseerde dienst voor eerstelijnshulp die bestemd is voor jongeren van minder dan 18 jaar in moeilijkheden en voor hun gezin. Doel van de dienst is deze jongeren helpen om zich in hun eigen universum en in hun relatie tot het maatschappelijk milieu te ontplooien.
Schoolbemiddeling voorkomt schoolverzuim bijvoorbeeld via sensibiliserende acties rond geweld en conflictbeheersing. Deze dienst speelt een rol in het herstellen van een vertrouwensklimaat op school: tussen de leerlingen en de leerkrachten, het opvoedersteam of de directie, of als bemiddelaar bij conflicten tussen een leerling en zijn ouders, tussen ouders en school.
De doelstelling van deze diensten is jongeren die de school de rug toekeerden, opnieuw in het onderwijsstelsel te integreren. Zij bieden de jongeren geïndividualiseerde begeleiding en groepsactiviteiten. Er worden individuele trajecten georganiseerd maar ook ontmoetingen met vakmensen uit de arbeidswereld, sport- en cultuuractiviteiten en activiteiten rond burgerschap. In Brussel zijn drie SAS’en actief: Parenthèse, Seuil en Bruxelles Midi.
De algemene administratie onderwijs beheert alles wat met onderwijs te maken heeft. Ze is bevoegd voor heel wat instanties die een rol spelen in de strijd tegen schoolverzuim.
Vlaamse Gemeenschapscommissie (VGC)
L’objectif principal de cette organisation néerlandophone consiste à prévenir le décrochage scolaire en maintenant ou en restaurant des passerelles entre les jeunes et l’école (la culture scolaire) ou le système d’enseignement. Elle accompagne ainsi les jeunes présentant un risque de décrochage en recourant à des coaches pour jeunes.
Nederlandstalig infopunt, opgericht in 2018. Het biedt informatie over het in Brussel bestaande aanbod voor ouders, leerlingen en partners van het net en treedt zelf actief op door trajecten op maat samen te stellen die berusten op buitenschoolse initiatieven.
Het Onderwijscentrum Brussel ondersteunt en vormt Nederlandstalige schoolteams in Brussel, Brede Scholen en speelpleinen van de VGC.
Een Brede School werkt samen met de wijk, de ouders en lokale partners in de sectoren onderwijs, cultuur, sport, jeugd, kinderopvang en welzijn. Samen werken al deze actoren aan een leerrijke en fijne omgeving voor kwetsbare jongeren, vanuit een doorgaande pedagogische lijn. Ze spelen daarnaast een rol in de strijd tegen schoolmoeheid en schoolverzuim.
Franse Gemeenschapscommissie (Cocof)
Een PSC is een initiatief dat mikt op meer maatschappelijke samenhang in wijken en dat daartoe wil komen door het harmonieus samenleven van verschillende groepen aan te moedigen. Een vereiste is dat de acties is het raam van een PSC worden georganiseerd in samenwerking met een plaatselijke vzw. Studiebegeleiding behoort tot de prioriteiten van de projecten voor maatschappelijke samenhang.
De Dienst Socioculturele Zaken draagt bij tot de bestrijding van schooluitval door studiebegeleidingsactiviteiten en huiswerkhulp te subsidiëren.
Federaal
In het kader van de leerplicht kan het Parket bij schoolverzuim tot vervolging overgaan.
De lokale politie organiseert acties in het raam van de strijd tegen schooluitval, in samenwerking met de scholen of met andere organisaties.
Brussels Hoofdstedelijk Gewest (BHG)
De Dienst Scholen en Studentenleven is de administratie die belast is met het coördineren van het gewestelijk beleid ter bestrijding van de schooluitval. Hij brengt Nederlandstalige en Franstalige actoren die ijveren in de strijd tegen schooluitval samen in een netwerk. De Dienst Scholen en Studentenleven wil uitgroeien tot het gewestelijk expertisecentrum ter zake.
De Dienst Scholen en Studentenleven is een van de afdelingen van perspective.brussels (Brussels Planbureau), die het voortouw neemt op het vlak van de ontwikkelingsstrategieën voor het Brussels grondgebied. De hoofdopdrachten van het Planbureau zijn: gegevens verzamelen, statistieken ontwikkelen, produceren, verwerken, verspreiden en analyseren en evaluatieopdrachten realiseren; het grondgebied sectoraal bestuderen; regelgevende en strategische opdrachten inzake grondgebiedsplanning voorbereiden.
Safe.brussels maakt een gecentraliseerd en transversaal administratief beheer van de veiligheid mogelijk en staat in voor de coördinatie van de verschillende operatoren binnen de preventie- en veiligheidsketen op de schaal van het Brussels Gewest. Safe.brussels kreeg de opdracht het Globaal Veiligheids- en Preventieplan (GVPP) op te stellen.
Europese Unie
Dit Structuurfonds van de Europese Unie financiert een groot aantal uiteenlopende activiteiten die bedoeld zijn om de uitstroom van jongeren zonder diploma te verminderen en de overstap van onderwijs naar arbeidsmarkt te bevorderen.